Adet, hayız, menstrüasyon veya regl, kadınlarda rahim iç yüzeyinde oluşan damar ve dokuların spazmlarla dökülerek bir miktar kan ve sıvı ile birlikte vücuttan dışarı atılması olarak nitelendirilen fizyolojik bir olaydır.
Halk arasında aybaşı görmek ifadesiyle de kullanılan menstrüasyon kadınların aynı zamanda yumurtlama fonksiyonlarındaki gelişim sonucu üreme yeteneğinin oluşmasını sağlayan bir yaşam sürecidir.
Menstrüasyon, ergenliğe girişten menopaza kadar devam eden bir süreçtir ve bazı istisnai durumlar hariç(infertilite, çeşitli kadınsal hastalıklar vb.) yalnızca gebelikte sekteye uğrar.
Sadece insansılarda meydana gelen adet döngüsünün yanı sıra diğer plasentalı memeliler ise östrus olarak adlandırılan(atılan dokunun vücut tarafından absorbe edilmesi) durumu yaşarlar.
Normal Bir Mestrüasyon Döngüsü Nasıl Olmalıdır?
Ortalama 28 günde kendini tekrarlayan bir menstrüasyon döngüsünde östrojen ve progesteron hormonlarının geri çekilmesi nedeniyle rahmin iç tabakasında döllenmiş yumurtanın yapışıp beslenmesi için oluşan yüzeysel tabakalar nekroza uğrayarak tamamen dökülür. Tabi ki bu durum döllenme gerçekleşmediği zaman oluşacak senaryoyu verir bize. Rahmin iç yüzeyinde oluşan kan ve nekroza uğrayarak dökülen dokunun rahmin kasılmaları ile birlikte dışarı atılmasına ise menstrüel kanama denir. Menstrüel kan pıhtılaşmaz. Çünkü nekroza uğramış olan yüzeysel dokunun içinde pıhtılaşmayı engelleyen fibrinolizin bulunur.
Her kadının menstrüasyon döngüsü kendine özgüdür. Normal bir menstrüasyon döngüsü 28 günde bir gerçekleşir fakat 22-30 gün arasındaki döngüler de normal kabul edilir. Aynı zamanda yaklaşık 40 ml kan ve 35 ml seröz sıvı kaybedilirken normal bir menstrüasyon kanaması 2-7 gün sürmektedir.
Menstrüasyon döngüsü, zaman zaman fiziki veya psikolojik nedenlerden ötürü sekteye de uğrayabilir.
Menstürasyon Da Görülen Fiziksel Belirtiler
Bu belirtiler genel olarak;
a)Menstrüasyon öncesi gerginlik:
- -İrritasyon
- -Sinirlilik
- -Amaçsız aktivite
- -Aşırı hassasiyet
- -İştahta artma/azalma
b)Ödem:
- -Şişkinlik
c)Dismenore(Ağrılı Menstruasyon):
- -Primer: Fizyolojik kabul edilir
- -Sekonder: Sonradan ortaya çıkar ve patolojik bir durum sonucunda oluşabilir.
KAYNAKLAR
Taşkın L (2021). Üreme Sisteminin Fizyolojisi, Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. 17. Baskı, Ankara Akademisyen Yayın Evi, s: 54
Aslankoç R (2018). Kadın Üreme Sistemi Fizyolojisi, Doğum Öncesi Dönem 1. Ed: Çetin F, Çalık K, 1. Baskı, İstanbul Tıp Kitabevi, s: 88-89
Şahin N (2017). Üreme Organ Anatomisi/Fizyolojisi, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları. Ed: Beji N, 2. Baskı, İstanbul Nobel Tıp Kitabevleri, s: 78-80
